
Zmysł dotyku ma wielki wpływ na fizyczne, psychiczne i emocjonalne zachowanie człowieka. Każdy człowiek już od urodzenia potrzebuje stałej stymulacji dotykowej, dzięki której jest zorganizowany i dobrze funkcjonuje.
Mówiąc o obronności dotykowej mamy na myśli pewną skłonność do negatywnych i emocjonalnych reakcji na bodźce dotykowe.
Takie reakcje ujawniają się tylko w określonych warunkach. Wielu z nas reaguje w sposób negatywny na różnego rodzaju nieprzyjemne bodźce dotykowe, np. gdy ktoś nas niespodziewanie dotknie, lub gdy czujemy, że po naszym ciele pełza robak. W przypadku osób z obronnością dotykową reakcje takie wywołuje znaczna liczba bodźców dotykowych. I bywa tak, że jedno dziecko nie zauważyłaby tego samego bodźca dotykowego, który u dziecka z obronnością dotykową sieje spustoszenie w ośrodkowym układzie nerwowym sprawiając, że reaguje w sposób zupełnie nieadekwatny do sytuacji (siły danego bodźca). To bardzo trudne dla dziecka, które tak naprawdę nie jest w pełni świadome tego co czuje, poza tym, że ktoś lub coś budzi w nim gniew lub sprawia mu przykrość.
Obronność dotykowa może przeszkadzać w tworzeniu się relacji rodzic-dziecko. Ponadto, dzieci takie często wycofują się z kontaktów z rówieśnikami, reagują silnie emocjonalnie na niektóre codzienne sytuacje lub przejawiają pewne trudności szkolne, w tym problemy z koncentracją lub są po prostu nadpobudliwe. Postrzegając większość wrażeń jako niekomfortowe, niepokojące czy przerażające, przesadnie reagują walką, ucieczką lub przerażeniem.
Jak sprawdzić czy dziecko przejawia cechy nadwrażliwości dotykowej ?
Lista możliwych sygnałów jest bardzo długa, nie sposób je wszystkie wymienić. Oto kilka przykładów zachowań, które mogą wskazywać na obronność dotykową:
- unikanie dotykania pewnych rzeczy ze względu na ich fakturę
- niechęć do mycia głowy, czesania lub obcinania włosów
- unikanie smarowania twarzy i innych części ciała kremem
- niechęć do obcinania paznokci
- niechęć do mycia zębów
- niechęć do brudzenia rąk (zabawy w plastelinie, malowanie palcami itp.)
- unikanie chodzenia boso po piasku, trawie lub po nieznanym podłożu
- unikanie przytulania, dotykania przez inne osoby
- nadmierna wrażliwość na ból, drobne zranienia
- nadmierna wrażliwość na metki w ubraniach
- unikanie miejsc gdzie jest dużo ludzi, dzieci
- nietolerancja określonych konsystencji potraw
- problemy z koncentracją uwagi
- nadmierna ruchliwość
Oczywiście występowanie pojedynczych objawów wcale nie musi świadczyć o obronności dotykowej. Aby stwierdzić czy u dziecka występują zaburzenia tego typu niezbędna jest diagnoza, która potwierdzi lub wykluczy obronność dotykową. Warto stymulować zmysł dotyku, obserwując dziecko i jego preferencje.
Pamiętajmy nic na siłę 🙂